Tham dự Hội nghị có đồng chí Nguyễn Công Hồng - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Phong Hòa - Ủy viên chuyên trách thường trực Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, đồng chí Phạm Quý Tỵ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp, gần 130 đại biểu đại diện cho Văn phòng Trung ương Đảng, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và các Bộ, Ban, Ngành liên quan ở Trung ương, Lãnh đạo Ủy ban nhân dân, Lãnh đạo Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đại diện một số Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân, cơ quan Công an, cơ quan Thi hành án dân sự cấp tỉnh và phóng viên một số báo, đài truyền hình đến dự và đưa tin Hội nghị.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã nghe đồng chí Đặng Thanh Sơn, Giám đốc Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia trình bày tóm tắt Báo cáo sơ kết 03 năm thi hành Luật Lý lịch tư pháp và Quyết định số 2369/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các báo cáo tham luận của đại diện Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án quân sự Trung ương, Cục Hồ sơ nghiệp vụ cảnh sát – Bộ Công an và một số Ủy ban nhân dân, Sở Tư pháp chọn điểm. Các đại biểu tham dự Hội nghị cũng đã trao đổi, thảo luận hết sức sôi nổi với tinh thần dân chủ, thẳng thắn, tập trung vào những kết quả đạt được, những bất cập, hạn chế, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong công tác lý lịch tư pháp sau 03 năm thực hiện Luật Lý lịch tư pháp và Quyết định số 2369/QĐ-TTg.
Có thể thấy, công tác lý lịch tư pháp trong thời gian 03 vừa qua đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận:
Thứ nhất, thể chế về lý lịch tư pháp ngày càng được tăng cường với việc ban hành nhiều văn bản quan trọng hướng dẫn thi hành Luật. Đặc biệt, ngày 19/02/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành “Chiến lược phát triển lý lịch tư pháp đến năm 2020, tầm nhìn 2030” kèm theo Quyết định số 338/QĐ-TTg. Đây là văn bản rất quan trọng, mang tính định hướng, xác lập các điều kiện về vật chất, kỹ thuật và nguồn lực cho sự nghiệp phát triển lý lịch tư pháp ở hiện tại và tương lai.
Thứ hai, tổ chức bộ máy làm công tác lý lịch tư pháp đã từng bước được kiện toàn. Tại Bộ Tư pháp, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia đã được thành lập và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 02/3/2011. Đến nay, tổ chức bộ máy, biên chế của Trung tâm đã từng bước được kiện toàn nhằm đáp ứng yêu cầu trước mắt trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ được giao. Tại các địa phương, 05 Phòng Lý lịch tư pháp thuộc Sở Tư pháp 05 thành phố trực thuộc Trung ương đã được thành lập với số lượng biên chế theo quy định. Tại các tỉnh, đa phần các Sở Tư pháp đã bước đầu kiện toàn bộ phận lý lịch tư pháp tại Phòng Hành chính tư pháp để thực hiện nhiệm vụ quản lý lý lịch tư pháp.
Thứ ba, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lý lịch tư pháp đã được các Bộ, ngành và địa phương quan tâm, chú trọng và đã đạt được những kết quả quan trọng.
Thứ tư, nguồn thông tin lý lịch tư pháp đã được khai thông, số lượng thông tin lý lịch tư pháp từ các cơ quan Tòa án, Kiểm sát, Công an, Quân đội, Thi hành án dân sự cung cấp cho cơ quan lý lịch tư pháp để xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp ngày càng nhiều, thường xuyên và kịp thời hơn.
Thứ năm, công tác xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp đã được Trung tâm Lý lịch tư pháp và các Sở Tư pháp trong cả nước thực hiện và đã dần đi vào nền nếp. Việc ứng dụng công nghệ thông tin bước đầu có kết quả và đã hỗ trợ cho công tác xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp điện tử từng bước hiện đại.
Thứ sáu, công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp về cơ bản đáp ứng yêu cầu của người dân và thể hiện vai trò quan trọng của Phiếu lý lịch tư pháp trong quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Chỉ trong 03 năm thực hiện Luật Lý lịch tư pháp, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã cấp được số lượng Phiếu bằng ¾ số lượng Phiếu lý lịch tư pháp được cấp trong gần 10 năm thực hiện Thông tư liên tịch số 07/TTLT-BTP-BCA..
Bên cạnh những kết quả đạt được công tác lý lịch tư pháp vẫn còn có những điểm hạn chế, bất cập như sau:
(1) Việc xây dựng các đề án, văn bản còn chậm so với yêu cầu, có những văn bản, đề án triển khai từ năm 2010 nhưng đến năm 2012 mới được ban hành. Một số quy định của Luật Lý lịch tư pháp đã và đang phát sinh bất cập, hạn chế như: vấn đề tổ chức cơ quan quản lý lý lịch tư pháp; vấn đề cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 cho cá nhân...
(2) Công tác xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập: số lượng thông tin lý lịch tư pháp còn tồn đọng, chưa được xử lý, cập nhật vào cơ sở dữ liệu tại các Sở Tư pháp còn khá lớn; việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý lý lịch tư pháp còn chậm và thiếu đồng bộ.
(3) Công tác kiện toàn tổ chức cán bộ còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu được yêu cầu: đội ngũ cán bộ làm công tác lý lịch tư pháp tại các địa phương còn thiếu về số lượng và tính chuyên nghiệp. Tính đến ngày 01/7/2013, vẫn còn 43/63 Sở Tư pháp chưa bố trí được đủ số biên chế hoặc chưa bố trí được biên chế chuyên trách làm công tác lý lịch tư pháp và có đến 1/3 số lượng biên chế làm công tác lý lịch tư pháp là kiêm nhiệm; cơ sở vật chất cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp chưa đáp ứng được yêu cầu của hoạt động này. Một số địa phương chưa thực sự quan tâm, chăm lo đến công tác lý lịch tư pháp, đặc biệt là hoạt động xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp. Tình trạng chậm thời hạn cấp Phiếu lý lịch tư pháp vẫn còn khá phổ biến…
Tham dự và chỉ đạo Hội nghị, đồng chí Hà Hùng Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ghi nhận những kết quả đạt được qua 03 năm thực hiện Luật Lý lịch tư pháp và biểu dương những cố gắng, nỗ lực của đội ngũ cán bộ làm công tác lý lịch tư pháp trong việc tham mưu, giúp Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp – một lĩnh vực còn mới mẻ nhưng rất quan trọng. Tại Hội nghị Bộ trưởng Hà Hùng Cường cũng cảm ơn sự phối kết hợp nhiệt tình, trách nhiệm và ngày càng có hiệu quả của ngành Tòa án, Kiểm sát, Công an, Quốc phòng... trong triển khai thực hiện Luật Lý lịch tư pháp.
Bên cạnh việc ghi nhận những kết quả đã đạt được, Bộ trưởng Hà Hùng Cường cũng thẳng thắn chỉ ra những điểm còn hạn chế, bất cập, nguyên nhân của những điểm còn hạn chế, bất cập trong công tác lý lịch tư pháp. Đồng thời, Bộ trưởng đã có những ý kiến chỉ đạo quan trọng, đặc biệt là các giải pháp trước mắt và lâu dài nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác lý lịch tư pháp trong bối cảnh đất nước ta đang đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN và hội nhập quốc tế, nhằm đưa công tác lý lịch tư pháp lên một tầm cao mới.
Nguyễn Thị Thu Hằng
Ảnh: Đình Kỳ