Công tác tham mưu cho UBND tỉnh Thái Nguyên về việc ban hành kế hoạch của UBND tỉnh trong triển khai thi hành Luật Lý lịch tư pháp
Ngay sau khi Luật lý lịch tư pháp có hiệu lực thi hành, Sở Tư pháp đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định số 960/QĐ-UBND ngày 13/4/2011 về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Luật Lý lịch tư pháp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Nội dung Kế hoạch đã xác định Luật Lý lịch tư pháp là đạo luật quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân và hoạt động của các cơ quan tư pháp. Việc triển khai Luật Lý lịch tư pháp cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở Tư pháp, các cơ quan trong hệ thống cơ quan tư pháp, Cục Thi hành án dân sự và các cơ quan, tổ chức khác có liên quan.
Công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt Luật Lý lịch tư pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành
Công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt Luật Lý lịch tư pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành cũng được Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên hết sức coi trọng. Với vai trò là cơ quan thường trực của Hội đồng phối hợp công tác phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh, Sở Tư pháp đã chủ động phối hợp với các cơ quan, bằng nhiều hình thức khác nhau tổ chức hội nghị triển khai, quán triệt việc thực hiện Luật Lý lịch tư pháp, Quyết định 2369/QĐ-TTg, Thông tư liên tịch số 04/2012/TTLT-BTP-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP; thực hiện tuyên truyền đăng tải các bản tin lý lịch tư pháp trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên thông tin văn bản pháp luật của Hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh; thông qua báo cáo viên pháp luật trực tiếp tuyên truyền hoặc thông qua công tác trợ giúp pháp lý; cấp phát tờ rơi, tờ gấp về lý lịch tư pháp...; Thông qua công tác phổ biến, tuyên truyền Luật Lý lịch tư pháp và các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật đã tạo được sự chuyển biến căn bản nhận thức về vai trò cũng như tầm quan trọng của lý lịch tư pháp trong xã hội. góp phần đưa lý lịch tư pháp thực sự đi vào cuộc sống. Cán bộ, công chức, viên chức tại địa phương nhất là cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp đã nhận thức được ý nghĩa, nội dung của Luật Lý lịch tư pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. Các cơ quan có liên quan tại địa phương đã có sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ với Sở Tư pháp trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp, phục vụ công tác xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp và cấp Phiếu lý lịch tư pháp. Người dân cũng hiểu rõ hơn những quy định của Luật Lý lịch tư pháp, thực hiện quyền yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp theo quy định để tham gia vào các quan hệ xã hội… Có thể nói, công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Lý lịch tư pháp đã được triển khai tốt trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
Công tác phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin để xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp
Xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý lý lịch tư pháp nên ngay sau khi Luật Lý lịch tư pháp có hiệu lực thi hành, Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan như Tòa án nhân dân tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Thi hành án dân sự tỉnh và Công an tỉnh ký quy chế phối hợp liên ngành trong việc trao đổi, rà soát, cung cấp thông tin lý lịch tư pháp phục vụ việc xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp tỉnh Thái Nguyên. Trên cơ sở quy chế này và những quy định tại Thông tư liên tịch số 04/2012/TTLT-BTP-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP về trao đổi, cung cấp thông tin, các ngành có liên quan đã chủ động cung cấp thông tin lý lịch tư pháp cho Sở Tư pháp, hoạt động trao đổi, cung cấp thông tin đã đi vào nề nếp, ổn định. Các thông tin lý lịch tư pháp do các cơ quan có liên quan gửi đến được Sở Tư pháp tiếp nhận, phân loại và vào sổ tiếp nhận điện tử trên hệ thống quản lý lý lịch tư pháp dùng chung. Đối với các thông tin thuộc thẩm quyền xử lý, Sở Tư pháp từng bước lập lý lịch tư pháp cho các đối tượng và cập nhật thông tin lý lịch tư pháp bổ sung. Các thông tin không thuộc thẩm quyền xử lý sẽ được gửi đến Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia và các Sở Tư pháp khác.
Tính đến hết tháng 10 năm 2015, Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên đã tiếp nhận hơn 20.000 thông tin, tiến hành lập lý lịch tư pháp được 8.103 bản lý lịch tư pháp, cập nhật bổ sung hơn 5.000 thông tin, cung cấp các thông tin không thuộc thẩm quyền xử lý cho Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia và các Sở Tư pháp khác 5.668 thông tin. Các hồ sơ lý lịch tư pháp sau khi lập được lưu trữ theo đúng quy định của Thông tư số 06/2013/TT-BTP ngày 06/02/2013 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn việc xây dựng, quản lý, sử dụng và khai thác cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp.
Hoạt động cấp phiếu lý lịch tư pháp
Công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp về cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu của người dân và thể hiện vai trò quan trọng của Phiếu lý lịch tư pháp trong quản lý nhà nước, quản lý xã hội tại địa phương. Yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp của người dân cũng tăng dần qua các năm. Tính đến hết tháng 10 năm 2015, Sở Tư pháp đã thực hiện cấp 11.473 phiếu lý lịch tư pháp cho công dân có yêu cầu.
Việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý lý lịch tư pháp luôn được Sở Tư pháp
Từ tháng 09/2012 đến nay Sở Tư pháp đã sử dụng phần mềm dùng chung để tiếp nhận thông tin lý lịch tư pháp, lập lý lịch tư pháp, cập nhật thông tin lý lịch tư pháp bổ sung và cấp phiếu lý lịch tư pháp ổn định, hiệu quả. Các chuyên viên được tập huấn sử dụng Phần mềm dùng chung một cách tương đối bài bản, cơ bản đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Trong hoạt động phối hợp tra cứu thông tin phục vụ cấp phiếu lý lịch tư pháp, từ 20/5/2015, Sở Tư pháp tỉnh Thái Nguyên triển khai ứng dụng mô hình "kiềng ba chân" trong hoạt động tra cứu, xác minh thông tin lý lịch tư pháp để cấp phiếu lý lịch tư pháp, qua đó đáp ứng tốt yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp của người dân, giảm hẳn tình trạng trễ hẹn thời gian trả kết quả trong việc cấp phiếu lý lịch tư pháp.
Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, công tác lý lịch tư pháp tại địa phương vẫn còn gặp một số khó khăn nhất định:
- Trong công tác phối hợp cung cấp thông tin để phục vụ xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, một số đơn vị chưa cung cấp thông tin lý lịch tư pháp được đầy đủ, kịp thời; nội dung thông tin cung cấp đôi khi vẫn còn thiếu sót (không rõ hiệu lực thi hành…), thực tế có trường hợp sau khi lập lý lịch từ bản án sơ thẩm, vài tháng sau lại nhận được bản án phúc thẩm;
- Số lượng thông tin lý lịch tư pháp vẫn còn tồn đọng chưa được xử lý, chủ yếu là các thông tin liên quan đến nghĩa vụ dân sự do các cơ quan Thi hành án dân sự cung cấp chưa đủ điều kiện để lập lý lịch tư pháp theo quy định. Việc phân loại các thông tin trên để xử lý gặp nhiều khó khăn.
- Trang thiết bị cơ sở vật chất để phục vụ công tác lý lịch tư pháp còn gặp nhiều khó khăn (chưa bố trí được kho dữ liệu chuyên dụng, tủ đựng, thiết bị bảo quản hồ sơ...);
- Việc xác minh thêm thông tin để có căn cứ cấp phiếu lý lịch tư pháp sau khi xác minh tại cơ quan công an có ghi nhận về việc bị bắt giữ, lập danh chỉ bản nhưng không rõ kết quả xử lý tiếp theo còn gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến thời gian cấp phiếu lý lịch tư pháp.
Những giải pháp để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác lý lịch tư pháp
- Nghiên cứu, sửa đổi bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về lý lịch tư pháp phù hợp với thực tiễn công tác lý lịch tư pháp hiện nay và lộ trình thực hiện Chiến lược phạt triển lý lịch tư pháp đến năm 2020, tầm nhìn 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt;
- Tăng cường hơn nữa hiệu quả của cơ chế phối hợp liên ngành trong hoạt động trao đổi, cung cấp thông tin để xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp; tra cứu xác minh thông tin phục vụ yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp;
- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp.
Trần Nội- Sở Tư pháp Thái Nguyên